Wat hebben het schrijven van een boek, het starten van een bedrijf of het kopen van een huis met elkaar gemeen? Het zijn processen waar veel beslissingen bij komen kijken.
Onbesloten dingen in je hoofd
Als je aan een nieuw project begint, zoals het schrijven van een boek, begint dat met een idee en moet dat uiteindelijk leiden tot een boek dat gepubliceerd is. Daartussen zit een wereld aan beslissingen en stappen die je 
moet nemen om daar uit te komen.
Waar ga ik over schrijven? Waar ga ik beginnen? Welke insteek kies ik? Wat moet ik juist wel behandelen, wat juist niet? In welk hoofdstuk zal ik dit zetten? Hoe moet de structuur eruit zien? Allemaal vragen die er in je hoofd rondvliegen.
Als je een huis gaat kopen of een nieuwe praktijk gaat starten heb je ook een stortvloed aan vragen te beantwoorden. Je hebt dit vaak niet door dat deze vragen in je hoofd blijven hangen totdat een simpele vraag als ‘wat eten we vanavond’ voelt als een ingewikkelde puzzel waar je niet zomaar een antwoord op hebt. Net een beslissing teveel.
Behoefte aan zekerheid
Als al die vragen nog onbeantwoord zijn heb je behoefte aan zekerheid. Dan voel je de lokroep van een simpel spelletje Candy Crush bijvoorbeeld. Totale tijdsverspilling, maar omdat je precies weet wat je moet doen en hoe, voelt het zo goed.
Als je last hebt van dit soort uitstelgedrag voelen allerlei andere (huishoudelijke) klusjes zo aantrekkelijk. Temidden van onzekerheid heb je behoefte aan dingen waarvan je precies weet hoe het zit en niet meer hoeft na te denken.
Beslissingsvermoeidheid
Als je dit ervaart ben je niet gek, maar heb je last van ‘Beslissingsvermoeidheid’. Het nemen van beslissingen is hard werken. In zijn boek ‘Een Opgeruimde Geest‘ (een echte aanrader!) beschrijft neurowetenschapper Daniel Levitin hier ook over. Mensen hebben een beperkte besliscapaciteit per dag.
Onderzoek naar beslissingsvermoeidheid laat zien dat je capaciteit om beslissingen te nemen werkt als een spier: je kunt deze trainen, maar vroeg of laat slaat vermoeidheid toe. Iedere beslissing die je neemt is een ‘workout’ van deze spier en daar wordt deze uiteindelijk moe van.
Het blijkt dit effect te zijn dat ervoor zorgt dat rechters in de VS die besluiten over voorwaardelijke vrijlating, in de ochtend vaker toestemming geven dan aan het einde van de dag als beslissingsvermoeidheid toe begint te slaan. Ze kiezen dan vaker voor het standaard antwoord ‘nee’.
Hoe meer beslissingen je te nemen hebt in een korte periode, hoe moeilijker het is om goede beslissingen te maken. Je vervalt dan makkelijk in de ‘makkelijkste’ beslissing zoals het eten van fastfood, op de bank hangen, een moeilijk gesprek vermijden enz. Als beslissingsvermoeidheid toeslaat ben je ook vatbaarder voor impulsaankopen.
Maak het jezelf makkelijk
Als je in een situatie zit van grote onzekerheid op welk gebied dan ook, wees je ervan bewust dat dit een grote weerslag heeft op je brein en houd hier rekening mee:
- Laat je partner kiezen wat je vanavond eet.
- Pak aan het begin van de week of dag moeilijke zaken op.
- Laat (relatief) onbelangrijke beslissingen liggen (wat geeft het als de kinderen een shirt aanhebben dat eigenlijk niet zo leuk staat op die broek).
- Beperk het aantal grote beslissingen dat je per dag neemt.
- Wacht met het aanpakken van een ander groot project (verbouwing) totdat het huidige af is.
- Vraag anderen om hulp. Vraag je partner of een collega om bepaalde beslissingen te nemen.
- Bouw zoveel mogelijk routines in je dag – daardoor verminder je het aantal beslissingen dat je moet nemen. Om deze reden draagt president Obama altijd grijze of blauwe pakken. Klik hier om te lezen waarom.
Veel succes!