Eén van de onderwerpen die we tijdens onze workshops en coaching altijd behandelen is het feit dat je als kenniswerker tegelijkertijd ‘baas’ en ‘uitvoerende’ bent. Ik zal je uitleggen wat dat betekent.
Heb je ooit een baantje gehad waarbij jouw mening of inbreng er op geen enkele manier toe deed? Je werkte ergens achter de bar of in een fabriek waar taarten werden gemaakt. Dit zijn de baantjes waarbij je een grote doos met kersen voor je hebt en er via de lopende band een stroom geglazuurde taarten langskomt. Jouw taak is zo simpel dat je hem nog slapend zou kunnen uitvoeren: één kersje op elke taart plaatsen. Zo’n soort baan vraagt zeldzaam weinig van je aandacht, je kunt hem zelfs uitvoeren met een kater en je hoeft nooit in topvorm te zijn. Klinkt in sommige opzichten eigenlijk best goed, vind je niet? Zulk werk heeft ook een heerlijk duidelijke succesindicatie: als je alle kersen over alle taarten verdeeld hebt, heb je het goed gedaan. Als je de helft gemist hebt, is dat niet zo goed.
Onderscheid tussen Denken en Doen
De taartenfabriek heeft uiteraard ook een baas. Die over allerlei zaken moet nadenken: Wat is de kostprijs van een taart? Wie zorgt voor de kwaliteitscontrole? Hoe laat begint de dienst van de eerste ploeg? Hoe snel moet de lopende band draaien? Zijn taarten eigenlijk nog wel het juiste product? enz. enz. enz. Degene die aan de lopende band staat hoeft zich over deze zaken geen zorgen te maken en alleen maar te ‘doen’. Er is duidelijk onderscheid wie het denkwerk verricht en wie het uitvoert.
Jouw kennisbaan is iets anders dan kersen op taarten leggen in een fabriek, omdat er in jouw werk zoveel lagen van complexiteit zitten. Jij bent als kenniswerker baas en uitvoerende tegelijk. Je denkt na over wat er moet gebeuren met een bepaalde vraag of e-mail en je bent degene die dat vervolgens uitvoert. Goed nadenkwerk en daar aandacht aan besteden zorgt ervoor dat het ‘doen’ van dingen vervolgens makkelijker wordt.
Dit klinkt mooi, maar ik kom regelmatig tegen dat mensen in hun werk het gevoel hebben dat ze zo weinig ruimte hebben in hun werk, dat ze niet meer het gevoel hebben ergens ‘baas’ over te zijn. Als de directie aangeeft dat ‘alles prioriteit heeft’, ‘alles af moet’ en ook nog eens met minder mensen, dan kan je het gevoel bekruipen dat je geen tijd en ruimte meer hebt om zelf over dingen na te denken. Je kunt je dan eerder slachtoffer voelen dan kapitein op een schip waarvan jij de koers bepaalt.
Pak het stuur weer vast!
Toch blijft het een gegeven dat je maar een beperkte hoeveelheid middelen tot je beschikking hebt in tijd, aandacht en energie. Hoeveel er ook te doen is, het is niet realistisch om te verwachten van jezelf of van anderen dat alles afkomt. Waar het om draait is te bepalen waar je je kostbare tijd en aandacht het beste aan kunt besteden. Wij helpen onze deelnemers hiermee door ze een betrouwbaar persoonlijk productiviteitssysteem aan te leren en in te richten van waaruit ze hierover kunnen beslissen.
Uiteindelijk geldt: Hoe smal de rivier waarop je vaart ook is, jij staat als kapitein aan het stuur!